มะขามป้อม..ผลไม้อมฤต...จากชมพูทวีป

ช่วงนี้มีมะขามป้อมที่อินเดียเห็นได้ทั่วไปที่สำคัญคือลูกโตมากเท่าผลมะนาวเลยขอนำเรื่องมะขามป้อมมาฝาก..

.

มะขามป้อม (Malacca tree)

มะขาม ป้อมเป็นผลไม้เก่าแก่ ที่คนเฒ่าคนแก่จะรู้จักและตระหนักถึงคุณค่าของมะขามป้อมเป็นอย่างดี ว่ากันว่าชนชาติที่รู้จักมะขามป้อมมาช้านาน และแพร่หลายมากที่สุดในโลกเห็นจะได้แก่อินเดีย ซึ่งให้ความนับถือมะขามป้อมมากถึงกับขนานมะขามป้อมว่าเป็นพยาบาลที่ดูแล สุขภาพอยู่ข้างกายอีกนัยหนึ่งก็เปรียบเสมือนแม่ที่ดูแลรักษาลูกอยุ่เสมอ นอกจากนั้นยังมีการเล่าขานกันว่า เมื่อครั้งสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระภิกษุทั้งหลายฉันมะขามป้อมเป็นโอสถได้ตลอดเวลา ไม่เลือกกาล

ชื่ออื่น กำทวด (ราชบุรี) สันยาส่า มั่งลู่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) กันโตด (เขมร-จันทบุรี) อิ่ว อำใบเหล็ก (จีน) อัมร่า-Amra(อินเดีย)

ชื่อวิทยาศาสตร์ Phyllanthus emblica Linn.

วงศ์ EUPHORBIACEAE

ลักษณะ มะขามป้อมเป้นพรรณไม้ยืนต้น ขนาดสูงประมาณ 7-15 เมตร ลำต้นมีเปลือกเรียบเกลี้ยง ลอกออกเป็นแผ่นๆ

ใบ ใบเดี่ยวเรียงชิดติดกันคล้ายขนนก ปลายใบยาวรี สีเขียวแก่ ยาวประมาณ 1 ซ.ม.

ดอก ออกดอกเป็นช่อหรือเป็นกระจุก ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียแยกกันอยู่บนต้นเดียวกัน หนึ่งดอกมีกลีบดอกประมาณ 5-6 กลีบ มีสีเหลืองอมเขียว

ผล รูปร่างกลม ผิวเกลี้ยง เนื้อหนา รสฝาด มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 ซ.ม. เปลือกแบ่งเป็นสันความยาว 6 ซ.ม.

ภายในเนื้อมีเมล็ดสีน้ำตาลอยู่ 6 เมล็ด

ส่วนที่ใช้ ใบ เปลือกลำต้น ผล ปมที่ก้าน ราก

สรรพคุณทางยาสมุนไพร

รากแห้งของมะขามป้อม ใช้ต้มดื่มแก้ร้อนใน แก้ท้องเสีย แก้โรคเรื้อน ลดความดันโลหิต

รากสดมะขามป้อม นำมาพอกแผลเมื่อโดนตะขาบกัด สามารถแก้พิษได้

เปลือกลำต้นมะขามป้อม ใช้เปลือกแห้งบดเป็นผง โรยบาดแผลหรือนำมาต้มดื่มแก้โรคบิด และฟกซ้ำ

ปมก้าน ใช้เป็นน้ำยาบ้วนปากแก้ปวดฟัน โดยนำปมก้าน 10-30 อัน มาต้มกับน้ำแล้วใช้อมหรือดื่มแก้ปวดท้องน้อย กระเพาะอาหาร แก้ปวดเมื่อยกระดูก แก้ไอ แก้ตานซางในเด็ก

ผลมะขามป้อมสด ใช้รับประทานเป็นผลไม้แก้กระหายน้ำได้เป็นอย่างดี นอกจากนั้นยังเป็นยาบำรุง แก้หวัด แก้ไอ ละลายเสมหะ ขับปัสสาวะ เป็นยาระบาย รักษาคอตีบ รักษาเลือกออกตามไรฟัน หรือจะนำมาตำให้ละเอียดผสมกับน้ำผึ้ง รับประทานเป็นยาถ่ายพยาธิ

ผลมะขามป้อมแห้ง นำมาบดชงน้ำร้อนแบบชาดื่มแก้ท้องเสีย โรคหนองในบำรุงธาตุ รักษาโรคบิด ใช้ล้างตา แก้ตาแดง เยื่อบุตาอักเสบ แก้ตกเลือด ใช้เป็นยาล้างตา หรือจะผสมกับน้ำสนิมเหล็กแก้โรคดีซ่าน โลหิตจาง

เมล็ด นำ มาเผาไฟจนเป็นเถ้าผสมกับน้ำมันพืช ทาแก้ตุ่มคัน หืด หรือตำเป็นผงชงน้ำร้อนดื่มรักษาโรคเบาหวาน หอบหืด หลอดลมอักเสบ รักษาโรคตา แก้คลื่นไส้ อาเจียน

คุณค่าทางอาหาร

มะขามป้อมมีรสชาติถึง 5 รส(ปัญจรส)ด้วยกัน คือ เปรี้ยว หวาน เผ็ดร้อน ขม ฝาด ถือได้ว่าทุกส่วนของมะขามป้อมมี

คุณ ประโยชน์ต่อร่างกายเราทั้งสิ้น ในมะขามป้อม 1 ผล มีวิตามินซีสูงถึง 700-100 มิลลิกรัม มะขามป้อมนับว่าเป็นยาอายุวัฒนะขนานหนึ่ง ทางที่ดีเราควรหันมาบริโภคมะขามป้อม เป็นยาบำรุงและบำบัดโรคกันเถอะ วิธีง่ายๆ โดยวิธีทำเป็นมะขามป้อมกวนหรือลูกอมก็ได้ ถือเป็นการส่งเสริมสมุนไพรไทยอีกทางหนึ่ง

จะเห็นได้ว่าในมะขามป้อม นั้นมีแคลเซียมสูงมาก ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง และยังมีวิตามินซี ช่วยป้องกันเลือดออกตามไรฟันได้อีกด้วย

คุณค่าทางโภชนาการและอาหารในส่วนที่รับประทานได้ 100 กรัม

พลังงาน 62 แคลอรี่

โปรตีน 0.3 กรัม

ไขมัน 0.1 กรัม

คาร์โบไฮเดรต 14.9 กรัม

แคลเซียม 18 มิลลิกรัม

ฟอสฟอรัส 4 มิลลิกรัม

เหล็ก 0.5 มิลลิกรัม

เบต้าแคโรทีน 21 มิลลิกรัม

วิตามีนบี 1 0.02 มิลลิกรัม

วิตามีนบี 20 มิลลิกรัม

ไนอะซีน 0.8 มิลลิกรัม

วิตามีนซี 19 มิลลิกรัม

หมายเหตุ.

ในพรหมชาลสูตรได้พรรณาเรื่องกำเนิดโลกไว้และเปรียบเทียบสัณฐานโลกว่าเหมือน ผลมะขามป้อม...ความเชื่อว่าโลกมีลักษณะกลม.ธพระพุทธองค์ตรัสไว้นานกว่าสอง พันปีแล้ว

พ่อหมอชีวกโกมาภัจจ์ เคยนำผลมะขามป้อมถวายแด่พระพุทธเจ้า เป็นโอสถถ่ายพิเศษ ทำให้พระวรกายของพุทธองค์ทรงเบาสบายเมื่อครั้งทรงอาพาธ

ที่มา

http://www.oknation.net/blog/mylifeandwork/2009/01/02/entry-2